BY: W. Shadid, 29-11-2014 Op 18 mei 2013 kopte het dagblad Trouw “Haagse buurt domein orthodoxe moslims” en “Als je wijk verandert in een klein kalifaat”. Het ging daarbij om de Haagse Schilderswijk, een multiculturele wijk met meer dan 100 nationaliteiten. De analyse was gebaseerd op uitlatingen van anonieme bewoners, vrijwilligers en overheidsdiensten. Volgens deze bronnen waren zij al jaren getuigen van de ontwikkeling van een “klein kalifaatje” en de invoering van een “mini-sharia”.
Ter illustratie werden ervaringen van politieagenten opgetekend die zouden worden verhinderd om hun werk te doen. Vrouwen op straat zouden op hun “niet-islamitische” gedrag worden aangesproken. Ook zou een niet-moslim jongere met het woord kafir (ongelovige) zijn beledigd. Read more…
BY: W. Shadid, 19-09-2013
In discussies en publicaties over de verhouding tussen groepen en interculturele communicatie in het algemeen komen de termen stereotypen, vooroordelen, etnocentrisme, discriminatie en racisme veelvuldig voor. Hoewel deze verschijnselen de gemoederen doen verhitten zijn alleen de laatste twee in nationale wetten en internationale conventies uitgewerkt. Hieronder zal de aandacht worden gericht op het verschil tussen discriminatie en racisme en op de omstandigheden die aanleiding kunnen geven om van racisme te spreken. Voornamelijk zal het hier gaan om de vraag of het gebruik van culturele en etnische criteria voor de hiërarchische ordening van groepen als racistisch kan worden aangemerkt. Read more…
BY: W. Shadid, 11-11-2012 Enkele dagen geleden heeft het ‘Sociaal Cultureel Planbureau’ (SCP) het rapport ‘moslim in Nederland 2012’ het licht doen zien. Doel van het onderzoek was om op basis van kwantitatief materiaal te laten zien welke betekenis de islam heeft voor moslims in Nederland en welke trends in religieuze beleving en participatie bij hen te onderkennen zijn. Er wordt onder andere geconcludeerd dat tweede generatie moslims in Nederland steeds vaker de moskee bezoeken en een meerderheid van hen huwelijken met anders-gelovigen afwijst. Ook zouden er weinig secularisering en verschillen in religieuze beleving te bespeuren zijn tussen hun eerste en tweede generatie.
Hoewel er in de media zoals gewoonlijk relatief veel aandacht aan dat rapport is geschonken, laten de bevindingen veel te wensen over en vertoont het onderzoek qua opzet en uitvoering diverse inhoudelijke en methodologische hiaten. Enkele hiervan zullen hieronder worden besproken. Read more…
BY: W. Shadid, 1-11-2012
Het zal waarschijnlijk niemand zijn ontgaan dat in regeerakkoorden van de laatste jaren de themas immigratie en integratie steeds een centrale plaats zijn gaan innemen. Opvallend is ook de harde toon in de akkoorden met als gevolg dat in de beeldvorming het integratievraagstuk een van de grootste maatschappelijke problemen is gaan heten. Het pas verschenen regeerakkoord van Rutte en Samsom vormt hierop helaas geen uitzondering. Integendeel. In vergelijking met andere integratieplannen en nota’s op lokaal en nationaal niveau is het in dit akkoord gepresenteerde hoofdstuk immigratie, integratie en asiel het hardst en vertoont het meest xenofobe karakter.
Beoogde verharding van de huidige maatregelen
Hieronder enkele van de maatregelen waarvoor verharding is aangekondigd: Read more…
BY: W. Shadid, 9-1-2012 Zoals in een eerdere bijdrage is gesteld is de oppervlakkigheid waarmee Nederlandse en Belgische onderwijs- en hulpverleningsinstellingen omgaan met het vraagstuk van interculturele competenties onthutsend. Vele instellingen en hun medewerkers (docenten, leerkrachten, artsen, verpleegkundigen, ambtenaren) doen niets aan dat thema. En degene die er wel aandacht aan besteden doen dat alleen via een lezing en of dagtraining.
De elearning module is een exclusieve cursus op universitair niveau: theorie en training om antwoord te geven op vragen als:
Waarom is Ali niet, of juist wel, anders dan Jan?
In welk opzicht is een mens een cultuurwezen?
Hoe is de misinterpretatie van non-verbale signalen te vermijden?
Waarom willen Fatima en Carla hun identiteit behouden?
Wat is de rol van beeldvorming bij het mislopen van hulpverlening?
Waarom zijn mensen geen vertegenwoordigers van hun groepen?
Waarom is een training in interculturele competenties voor zowel autochtone als allochtone hulpverleners noodzakelijk?
Hoe kan interculturalisatie de doelmatigheid en productiviteit van instellingen verhogen? en
Hoe kan interculturele competentie de hulpverlening optimaliseren?
BY: W. Shadid, 9-10-2011 Klik hier voor een pdf-versie
De huidige discussies over de islam en de positie van moslims in de Nederlandse samenleving zouden met name bij jongeren de indruk kunnen wekken dat het negatieve imago van deze religie en haar belijders in het westen een product is van de laatste jaren. Niets is minder waar. Afgezien van de historische vijandsbeelden in geschiedenisboeken die als gevolg van wederzijdse religieuze conflicten zijn ontstaan, en die uiteraard invloed hebben op de creatie van het huidige anti-islamklimaat, is het anti-islamisme met een racistische fundering al aan het eind van de vorige eeuw door onderzoekers in grote lijnen beschreven.
In het boek “De mythe van het islamitische gevaar” uit 1992 klik hier voor download bespreken W. Shadid en P.S. Van Koningsveld het maatschappelijke klimaat waarin anti-islam-teksten zouden kunnen worden geaccepteerd. Ook de gegevensbronnen die worden gebruikt voor het creëren van een vijandsbeeld dat geloofwaardig is voor een breed publiek krijgen in de bespreking ruime aandacht. Read more…
BY: W. Shadid, 27-09-2011, ook verschenen in de Volkskrant Klik hier om een pdf-versie te downloaden
Nationale en internationale gebeurtenissen zorgen regelmatig voor verhitte discussies en verharding van standpunten over de positie van islam en moslims in de Nederlandse samenleving. De verharding is niet alleen beperkt tot Wilders en zijn PVV. Politici, publicisten, en wetenschappers van verschillende politieke stromingen verdringen zich in de media om onder het motto van het doorbreken van taboes diskwalificerende opmerkingen te uiten. Recente gebeurtenissen die tot commotie hebben geleid betreffen echter vooral uitlatingen van Wilders over moslims als ‘tsunami’ en ‘stemvee’ en zijn typering van moskeen als ‘haatpaleizen’.
Tot een inhoudelijk weerwoord tegen zijn anti-multiculturalisme kwam het echter niet, ook niet door de 16 Kamerleden van niet-westerse afkomst, en in het bijzonder die van islamitische achtergrond onder hen. Laatstgenoemden hebben, op een enkele uitzondering na, verzuimd om de inhoudelijke leegte te benutten om in het integratie- en islamdebat een centrale en constructieve rol te gaan spelen. Daar waar het wel gebeurde was de inbreng minimaal, bedenkelijk en niet opbouwend. Een en ander wordt voor sommigen politici die media-aandacht kregen hieronder met een enkel voorbeeld geïllustreerd Read more…
BY: W. Shadid, 26-09-2011 In de berichtgeving over multicultureel Nederland trekken behalve de maatschappelijke debatten over integratie en inburgering twee andere kwesties de aandacht. Beide kwesties hebben te maken met statistische vergelijkingen van autochtonen en allochtonen in relatie tot aspecten als criminaliteit, huiselijk geweld, schooluitval, en ziekte- en gezondheidsbeleving.
De eerste kwestie betreft statistische vergelijkingen op basis van feitelijke statistieken zoals vaak voorkomt in publicaties van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) waarin de beide groepen tegenover elkaar worden gezet. Als voorbeeld kan worden verwezen naar het CBS-persbericht “Niet-westerse allochtonen tweemaal zo vaak een uitkering”. De tweede kwestie heeft te maken met vergelijkingen van onderzoeksbevindingen verkregen met behulp van vragenlijsten in (semi) wetenschappelijk onderzoek. Voor dit punt is “Etniciteit en zorggebruik” van het Nationaal Kompas Volksgezondheid een voorbeeld Read more…
BY: W. Shadid, 26-08-2011 De term cultuurrelativisme wordt toegeschreven aan de antropoloog Boas die het aan het begin van twintigste eeuw als tegenhanger van etnocentrisme heeft gelanceerd. In 1911 schreef Boas “Het is moeilijk om te erkennen dat de waarde die wij geven aan onze cultuur voortkomt uit het feit dat wij in die cultuur leven en dat deze ons gedrag sinds de geboorte beheerst. Maar het is zeker voorstelbaar dat er andere culturen bestaan die niet van mindere waarde zijn dan de onze, hoewel het voor ons onmogelijk kan zijn om de waarden ervan te appreciëren, omdat wij niet daarin zijn opgegroeid”.
Boas gaf hiermee aan dat culturen alleen begrepen kunnen worden en op hun waarde worden geschat in hun context en met behulp van de culturele standaarden waarin deze zijn ontstaan: wereldculturen zijn dus niet gemakkelijk met elkaar te vergelijken en beschavingen zijn relatief en niet absoluut. Read more…
BY: W. Shadid, 26-07-2011 In discussies over de verschrikkelijke terroristische aanslag in Noorwegen van vrijdag 22 juli jl wordt in de media veelvuldig verwezen naar publicaties van de terrorist Breivik waarin hij aangeeft bewondering te hebben voor de Nederlandse PVV en de ideeën van diens leider. In het manifest wordt het gedachtegoed van deze beweging geprezen en als inspiratiebron genoemd. Met name de anti-islam agenda en de afkeer van de multiculturele samenleving in het algemeen staan daarin centraal.
Hoewel de PVV-leider in het manifest met name als inspiratiebron wordt genoemd, kan niet worden ontkend dat het algemene anti-islam sentiment van de laatste tien jaar in Europa ook van betekenis moet zijn geweest voor het beramen en uitvoeren van deze verschrikkelijke actie.
Prominente politieke leiders als Balkenende, Verhagen, Rutte, Donner, Merkel, Leterme, Sarkozy en Cameron hebben in de afgelopen jaren de multiculturele samenleving meerdere malen als mislukt bestempeld en direct dan wel indirect in bepaalde opzichten een anti-islam beleid mogelijk gemaakt. Read more…
Op 18 mei 2013 kopte het dagblad Trouw “Haagse buurt domein orthodoxe moslims” en “Als je wijk verandert in een klein kalifaat”. Het ging daarbij om de Haagse Schilderswijk, een multiculturele wijk met meer dan 100 nationaliteiten. De analyse was gebaseerd op uitlatingen van anonieme bewoners, vrijwilligers en overheidsdiensten. Volgens deze bronnen waren zij al jaren getuigen van de ontwikkeling van een “klein kalifaatje” en de invoering van een “mini-sharia”.
Enkele dagen geleden heeft het ‘Sociaal Cultureel Planbureau’ (SCP) het rapport ‘moslim in Nederland 2012’ het licht doen zien. Doel van het onderzoek was om op basis van kwantitatief materiaal te laten zien welke betekenis de islam heeft voor moslims in Nederland en welke trends in religieuze beleving en participatie bij hen te onderkennen zijn. Er wordt onder andere geconcludeerd dat tweede generatie moslims in Nederland steeds vaker de moskee bezoeken en een meerderheid van hen huwelijken met anders-gelovigen afwijst. Ook zouden er weinig secularisering en verschillen in religieuze beleving te bespeuren zijn tussen hun eerste en tweede generatie.
Zoals in een eerdere bijdrage is gesteld is de oppervlakkigheid waarmee Nederlandse en Belgische onderwijs- en hulpverleningsinstellingen omgaan met het vraagstuk van interculturele competenties onthutsend. Vele instellingen en hun medewerkers (docenten, leerkrachten, artsen, verpleegkundigen, ambtenaren) doen niets aan dat thema. En degene die er wel aandacht aan besteden doen dat alleen via een lezing en of dagtraining.
In de berichtgeving over multicultureel Nederland trekken behalve de maatschappelijke debatten over integratie en inburgering twee andere kwesties de aandacht. Beide kwesties hebben te maken met statistische vergelijkingen van autochtonen en allochtonen in relatie tot aspecten als criminaliteit, huiselijk geweld, schooluitval, en ziekte- en gezondheidsbeleving.
De term cultuurrelativisme wordt toegeschreven aan de antropoloog Boas die het aan het begin van twintigste eeuw als tegenhanger van etnocentrisme heeft gelanceerd. In 1911 schreef Boas “Het is moeilijk om te erkennen dat de waarde die wij geven aan onze cultuur voortkomt uit het feit dat wij in die cultuur leven en dat deze ons gedrag sinds de geboorte beheerst. Maar het is zeker voorstelbaar dat er andere culturen bestaan die niet van mindere waarde zijn dan de onze, hoewel het voor ons onmogelijk kan zijn om de waarden ervan te appreciëren, omdat wij niet daarin zijn opgegroeid”.
In discussies over de verschrikkelijke terroristische aanslag in Noorwegen van vrijdag 22 juli jl wordt in de media veelvuldig verwezen naar publicaties van de terrorist Breivik waarin hij aangeeft bewondering te hebben voor de Nederlandse PVV en de ideeën van diens leider. In het manifest wordt het gedachtegoed van deze beweging geprezen en als inspiratiebron genoemd. Met name de anti-islam agenda en de afkeer van de multiculturele samenleving in het algemeen staan daarin centraal.